Welke soorten en stadia van borstkanker bestaan er?
De term “borstkanker” wordt gebruikt om verschillende soorten kankers in het borstgebied te beschrijven. We bespreken hier de verschillende stadia, types en andere termen die je te horen kunt krijgen met betrekking tot je diagnose.
Borstkanker betekent dat cellen in het borstgebied abnormaal beginnen te delen en veranderen. Het type borstkanker dat je hebt en de behandeling die daarvoor nodig is, hangt van veel factoren af: waar de kanker is ontstaan, hoe groot de tumor is, welke soort kankercellen aanwezig zijn en of ze naar andere delen van het lichaam zijn verspreid.
Niet-invasieve borstkanker
Ductaal carcinoom in situ (DCIS) is een vroege vorm van borstkanker waarbij enkele kankercellen zijn aangetroffen in de melkkanalen, maar zich niet hebben verspreid naar de rest van het borstweefsel. Als het niet wordt behandeld, bestaat het risico dat het invasief kan worden. Daarom wordt behandeling met chirurgie, bestraling en hormonale therapie (tamoxifen) meestal aanbevolen. Bijna alle vrouwen die voor dit type kanker worden behandeld, genezen. Dit type borstkanker is soms ook bekend als pre-kanker of intraductale, niet-invasieve of pre-invasieve kanker.
Lobulair carcinoom in situ (LCIS) wordt niet als borstkanker beschouwd. In dit geval zijn enkele cellen in de borstkwabben beginnen veranderen. Hoewel dit geassocieerd wordt met een verhoogd risico, ontwikkelen de meeste vrouwen met LCIS geen borstkanker. Daarom wordt het meestal onder controle gehouden door regelmatige controles en mammografieën.
Invasieve borstkanker
De meeste vastgestelde borstkankers zijn invasieve borstkankers. Dit betekent dat de kankercellen zich hebben verspreid van waar ze oorspronkelijk zijn ontstaan en zich naar het borstweefsel hebben verplaatst. Ze kunnen zich mogelijk ook verder verspreiden naar de lymfeklieren en de rest van het lichaam.
Invasieve ductale borstkanker is het meest voorkomende type invasieve borstkanker (80%). De cellen in de melkkanalen van de borst beginnen te veranderen. Het staat ook gekend onder de benamingen niet-speciaal type (NST) of niet-anders gespecificeerde (NOS) borstkanker.
Invasieve lobulaire borstkanker betekent dat de cellen oorspronkelijk beginnen veranderen zijn in de borstlobben. Dit kan zich op elke leeftijd ontwikkelen, maar wordt meestal gediagnosticeerd bij 45- tot 55-jarige vrouwen. Ongeveer 12% van de invasieve diagnoses van borstkanker is van dit type.
Minder vaak voorkomende soorten borstkanker
Inflammatoire borstkanker kreeg deze naam door hoe het eruit ziet – de huid op de borst lijkt rood, ontstoken en gezwollen. Kankercellen die de kleine lymfevaten in de huid blokkeren, veroorzaken dit.
De borstziekte van Paget verschijnt meestal als een eczeemachtige uitslag rond de tepel. Dit kan voorkomen samen met DCIS of invasieve borstkanker.
Secundaire of gemetastaseerde borstkanker
Secundaire of gemetastaseerde borstkanker is de term die wordt gebruikt wanneer de kankercellen zich vanuit de borst naar andere delen van het lichaam hebben verspreid, waaronder de longen, botten of hersenen. Ze verspreiden zich meestal door de bloedbaan of de lymfeklieren.
Andere factoren
Voordat de artsen het beste behandelplan voor jou aanbevelen, zullen ze bekijken hoe groot de tumor is, of deze naar andere delen van het lichaam is verspreid en hoe snel deze zou kunnen groeien. Mogelijk gebruiken zij termen als “stadia” en “gradatie”. Ze kunnen ook kijken naar de soorten receptoren (eiwitten) in de cellen.
Stadia
Het stadium verwijst naar de grootte van de tumor en of deze zich buiten het borstgebied heeft verspreid. Het kan worden beschreven met behulp van TMN of cijfers.
TNM stadia: tumor, klier (“node” in het Engels), metastase
- Tumor – hoe groot is de tumor?
“Node” of klier – heeft de tumor zich verspreid naar de lymfeklieren?
Metastase – heeft de tumor zich verspreid naar andere delen van het lichaam?
Gebruik van cijfers om het stadium aan te geven
Stadium 0 – dit wordt soms gebruikt om niet-invasieve kankers zoals DCIS te beschrijven.
Stadium 1 – vroeg stadium waarin de kanker erg klein is, alleen te vinden in het borstweefsel of mogelijk in de lymfeklieren heel dicht bij de borst.
Stadium 2 – vroeg stadium waarin de kanker zich in de borst bevindt of in de lymfeklieren in de buurt van de borst, of beide.
Stadium 3 – de kanker is uitgezaaid naar de lymfeklieren, de huid op de borst of naar de borstwand.
Stadium 4 – de kanker heeft zich verspreid naar andere delen van het lichaam.
Gradatie
De graad of gradatie wordt bepaald na het bekijken van de cellen in het laboratorium en het analyseren van hoe snel ze waarschijnlijk zullen groeien.
Graad 1: langzaam groeiend, lage graad
Graad 2: matig groeiend, gemiddelde graad
Graad 3: snel groeiend, hoge graad
Receptoren
Verschillende cellen bevatten verschillende soorten eiwitten, ook wel receptoren genoemd.
HER2 (humane epidermale groeifactorreceptor 2) is een gen dat HER2-eiwitten maakt. Dit zijn receptoren op borstcellen die in normale omstandigheden helpen borstcellen te laten groeien, delen en zichzelf herstellen. In sommige gevallen werkt het gen niet correct, waardoor het te veel receptoren produceert en cellen abnormaal gaan delen. Er zijn veel verschillende behandelingen beschikbaar voor HER2-positieve kanker.
Hormoonreceptoren: vrouwelijke hormonen zoals oestrogeen en progesteron, die van nature in het lichaam worden geproduceerd, kunnen de groei van borstkanker stimuleren als de cellen in de tumor deze hormoonreceptoren bevatten. Dit staat bekend als hormoonafhankelijke borstkanker. Afhankelijk van het hormoon waar de kanker gevoelig voor is, worden deze tumoren ook wel oestrogeenreceptor positieve borstkanker (ER +) en, minder vaak, progesteronreceptor positieve borstkanker (PR +) genoemd. Ze worden meestal behandeld met hormoontherapie, die het effect van de hormonen in het lichaam blokkeert of de eierstokken ervan weerhoudt ze te produceren.
Drievoudige negatieve borstkanker is de medische term die wordt gebruikt wanneer geen van deze receptoren aanwezig is.
BRCA1- of BRCA2-genmutatie
BRCA1 (BReast CAncer1) en BRCA2 (BReast CAncer2) zijn genmutaties die het risico op borst- en eierstokkanker verhogen bij vrouwen die deze genmutatie erven. De behandeling voor borstkanker bij vrouwen met BRCA-mutatie is in principe dezelfde als voor andere borstkankers, behalve dat er ook rekening moet worden gehouden met het hogere risico op het ontwikkelen van kanker in de gezonde borst en/of het oplopen van eierstokkanker.
Om het juiste behandelplan te bepalen voor uw specifiek type van borstkanker zijn soms veel onderzoeken nodig. Het is normaal dat op dit moment niet sneller wordt ingegrepen om de kanker te behandelen. Artsen nemen de nodige tijd voor de onderzoeken en het bepalen van de juiste behandeling, dit kan enkele weken duren.
In dit artikel bespreken we nog andere vaak voorkomende termen die je kan horen nadat je de diagnose borstkanker hebt gekregen: raak je verward door alle terminologie?